Hoe wordt een keramische voerbak gemaakt?
Er zijn verschillende productie methoden om keramische voerbakken te maken. Ieder van deze heeft zijn eigen werkwijze en eigenschappen. Benieuwd naar de verschillende mogelijkheden? Lees snel verder.
Wat is handgemaakte keramiek?
Wanneer je keramieken items aanschaft staat er vaak ‘handgemaakt’ bij vermeld, het begrip handgemaakt of hand-made is heel breed interpreteerbaar. Vaak wordt slibcasting ook als handgemaakt benoemd. Deze items worden inderdaad vaak wel met de hand gegoten, toch heb je een totaal ander item dan wanneer dit op de draaischijf is gedraaid of met de hand (handvormen) is vormgegeven. Je spreekt dan over een mal vs handgevormd.
Mal of handgevormd
Hoe kun je zien of het item is gemaakt op de draaischijf, met handvormen of met slibcasting (een mal)? Het aller makkelijkste is, kijk eens naar de rest. Zijn alle exemplaren van exact dezelfde maat en vorm? Dan is de kans groot dat het item uit een mal komt.
Een keramische voerbak maken op de draaischijf
Het handmatig vormgeven van keramiek op een draaischijf is een ambachtelijke techniek die al duizenden jaren wordt toegepast. Dit proces vereist vaardigheid en geduld. Omdat de pottenbakker ieder item handmatig vormeeft is ieder item uniek en afwijkend van elkander. Gedraaid werk kan worden omschreven als uniek, ambachtelijk en persoonlijk.
Het productieproces van keramiek gemaakt op de draaischijf is een intensief proces wat veel geduld en lichamelijke inspanning kost.
- Klei voorbereiden: Klei wordt gekneed om de klei soepel te maken en luchtbellen te verwijderen.
- Centreren: De klei wordt gecentreerd op een draaiende schijf.
- Vormen: De klei wordt met de handen en gereedschap in de gewenste vorm gebracht.
- Drogen: De vorm wordt gedroogd tot het ‘leerhard’ is.
- Bijwerken: Randen worden bijgesneden en correcties worden aangebracht.
- Biscuit bakken: De voerbak wordt in een oven gebakken op lage temperatuur.
- Glazuren: Glazuur wordt aangebracht voor waterdichtheid en esthetiek.
- Glazuurbakken: De geglazuurde voerbak wordt opnieuw gebakken op een hogere temperatuur.
Een bak maken met een gietmal (slibcasting)
Gietmallen worden voornamelijk gebruikt voor massaproductie. Met één mal kun je tientallen malen identieke bakken produceren. Gegoten keramiek kan worden omschreven als kosten besparend, efficiënt en consistent. Ieder item is exact gelijk en verliest hiermee zijn unieke, handgemaakte uitstraling.
Het productieproces van slibcasting is totaal anders dan dat van draaien op een draaischijf. In plaats van te werken met een stuk klei werk je met slib, een soort klei-vla.
- Voorbereiding van de gietklei (slip): Klei wordt gemengd met water tot een vloeibare substantie.
- Gietmal maken: Een mal van gips wordt gemaakt van het gewenste ontwerp.
- Gieten: Slip wordt in de mal gegoten en blijft staan tot een voldoende dikke laag is gevormd.
- Uitharden: Overtollige slip wordt uitgegoten en de klei binnenin hardt uit.
- Verwijderen uit de mal: De harde klei wordt voorzichtig uit de mal gehaald.
- Bijwerken: Gietnaden worden verwijderd en het oppervlak wordt gladgemaakt.
- Drogen, biscuit bakken, glazuren en glazuurbakken: Dezelfde stappen als bij draaien op een draaischijf en handvormen.
Handvormen
Deze technieken werden al gebruikt door oude beschavingen zoals de Egyptenaren en de Grieken. Handbouw technieken omvatten traditionele methoden zoals coiling, slab building, en pinching. Deze technieken zijn zeer veelzijdig en worden veel gebruikt, maar zijn enorm tijdrovend. Items welke zijn gemaakt met handvormen zijn daardoor vaak kosbaarder. Keramiek vormgegeven met handvormen kun je omschrijven als uniek en kunstzinnig. Handbouwen is een toegankelijke manier van keramiek vormgeven, hierdoor is deze populair bij keramiek workshops.
- Kleirollen (Coiling): Klei wordt in lange slierten gerold en in cirkels gelegd en aan elkaar gedrukt.
- Platen (Slab Building): Klei wordt uitgerold tot platen, die worden uitgesneden en samengevoegd.
- Pinnen en Duwen (Pinching and Pressing): Een bal klei wordt geknepen en geduwd tot de gewenste vorm ontstaat.
- Drogen, biscuit bakken, glazuren en glazuurbakken: Voor alle handvorm technieken zijn deze gelijk, en hetzelfde als bij slibcasting en draaien op een draaischijf.
Gerelateerde producten
Dit artikel is geschreven door Iris Floor
Lees meer over dit onderwerp